Czy to toksyczna przyjaźń? 5 oznak, które pozwolą ci rozpoznać toksyczną relację (frenemy)
Czy to toksyczna przyjaźń? Jeżeli masz wątpliwości co do szczerości relacji z przyjaciółką sprawdź, czy nie padłaś ofiarą manipulacji. Wasza przyjaźń może się okazać toksyczna.
W tym artykule:
- Toksyczni ludzie - jak ich rozpoznać?
- Prawdziwa, a toksyczna przyjaźń
- 5 oznak tego, że możesz tkwić w toksycznej przyjaźni
- Kim jest toksyczny przyjaciel?
Toksyczni ludzie - jak ich rozpoznać?
Czym jest toksyczna przyjaźń? Na pewno znajdziesz taką osobę wśród grona twoich znajomych. Inni znajomi nie rozumieją, dlaczego tak właściwie się z nią przyjaźnisz. Prawdziwa przyjaźń to trwała i głęboka relacja, co jednak, gdy bliska ci osoba to przyjaciel i wróg w jednym? Wtedy możemy mówić o toksycznej przyjaźni.
Fałszywy przyjaciel ma destrukcyjny wpływ na twoje poczucie własnej wartości, manipuluje twoimi emocjami, a zamiast wspierać i dodawać otuchy rani. W takiej relacji brakuje ci asertywności, możesz za to liczyć w kontaktach na sporo złośliwości, zawiści i skrajnych emocji. Udawany przyjaciel próbuje ci umniejszyć na każdym kroku - w ten sposób buduje poczucie własnej wartości. Zdanie sobie sprawy, że relacja jest jednym wielkim kłamstwem pozwoli ci uwolnić się od toksycznej znajomości. Sprawdź, jak rozpoznać fałszywego przyjaciela i zapewnij sobie wolność emocjonalną.
Prawdziwa, a toksyczna przyjaźń
Na przestrzeni całego życia budujemy liczne i bardzo różne relacje. Niektóre są nam niejako narzucone, np. te z rodziną. Do pewnego momentu jesteśmy zależni od naszego pochodzenia i niejako na tę rodzinę skazani. Jednak o tym, z kim stworzymy relacje koleżeńskie czy partnerskie, decydujemy samodzielnie. Są też relacje bardziej oficjalne – te zawodowe, tu niby nie mamy pływu na to, kto w danej firmie pracuje, ale zawsze możemy zmienić miejsce pracy, jeśli panująca w nim atmosfera nam nie służy. Od każdej z relacji oczekujemy zaspokojenia innych naszych potrzeb. Każda z nich jest też budowana zgodnie z pewnymi społecznie zaakceptowanymi zasadami. Np. w relacji romantycznej większość z nas oczekuje wierności. W relacjach koleżeńskich jesteśmy świadomi tego, że można ich tworzyć wiele.
Podobnie jest z przyjaźnią. Budujemy relacje przyjacielskie w oparciu o normy społeczne, ale i wcześniejsze doświadczenia, wyobrażenia. A te każdy z nas może mieć inne. To, czego zazwyczaj oczekujemy do przyjaciółki, to poczucie, że jesteśmy akceptowane, rozumiane, i że „zawsze możemy na naszą przyjaciółkę liczyć”. Takich "wymagań" nie mamy np. w stosunku do znajomych z pracy. Jednocześnie, w zdrowej relacji przyjacielskiej dajemy sobie przestrzeń. Wiemy, że jesteśmy dla siebie wzajemnie ważni i nie oczekujemy stałego potwierdzania tego, czy ciągłej obecności przyjaciela w naszym życiu.
Podobnie jak z innymi relacjami, przyjaźń budują osoby, które mogą być świadome siebie (swoich potrzeb, ale i mechanizmów), umiejące się komunikować otwarcie i bez agresji, przestrzegające granic drugiej osoby. Wtedy przyjaźń jest zdrowa. I jest ogromnym zasobem, dalej poczucie bezpieczeństwa, przynależności, pomaga radzić sobie z trudnościami.
Bywa jednak i tak, że przyjaźń zamiast nas wzmacniać, sprawia, że czujemy się źle – źle w relacji, a niekiedy źle same ze sobą. Wtedy warto się zastanowić, czy nie jest to toksyczna relacja czy też fałszywa przyjaźń. Kiedy powinno zapalić Ci się czerwone światło?
5 oznak tego, że możesz tkwić w toksycznej przyjaźni
1. Nie jesteś pewna, czy możesz być szczera.
Obawiasz się otwarcie rozmawiać z przyjaciółką, bo nie wiesz na 100%, czy nie wykorzysta przeciwko tobie tego, co jej powiesz.
2. Nie wiesz czego, się spodziewać.
Jeśli twoja przyjaciółka reaguje w sposób nieprzewidywalny – raz się obraża, innym razem krzyczy, a jeszcze innym jest niczym miód, to będziesz się bardzo męczyła na takiej emocjonalnej huśtawce.
3. Jest ci przykro.
Jeśli po waszych spotkaniach jest ci smutno lub przykro, bo przyjaciółka czasem z ciebie zażartuje, czasem cię wyśmieje, a kiedy zwracasz na to uwagę - tłumaczy, że to tylko żarty, żebyś "nie przesadzała", to warto zaufać swoim emocjom. W zdrowej relacji jest nam zwyczajnie dobrze.
4. Musisz wybierać.
Uważaj, jeśli jesteś stawiania przed wyborami – spotkanie z przyjaciółką albo chłopakiem, czy np. własny czas na zajęciach, które lubisz. Przyjaciele są niezwykle ważni, warto o te relacje dbać, ale one, ale nie mogą stać się jedyną naszą aktywnością.
5. Czujesz, że wciąż daje, a nie otrzymujesz w zamian.
Relacja to wymiana – myśli, energii, ale i realnej pomocy. Jeśli jesteś gotowa spędzić z przyjaciółką cały dzień na poszukiwaniu jej wymarzonej sukienki, a ona nie "biegnie" pocieszać cię po rozstaniu, to – niestety – być może jest to zaangażowanie jednostronne.
Jeśli któreś z niepokojących sygnałów dostrzegasz w swojej przyjaźni, nie oznacza to, że musisz od razu zrywać kontakt. Relacje budujemy latami, m.in. poprzez szczerą i otwartą komunikację. Powiedz przyjaciółce czego ci brakuje lub co ci przeszkadza i posłuchaj, jak to wygląda z jej perspektywy.
Kim jest toksyczny przyjaciel?
Aby rozpoznać toksycznego przyjaciela, po pierwsze musisz sobie uświadomić, że tak naprawdę to twój wróg, a nie przyjaciel. Czy przyjacielem możesz nazwać osobę, która sprawia, że czujesz się źle ze sobą, wprowadza dramat i negatywność do twojego życia, wykorzystuje twoją życzliwość lub w inny sposób szkodzi twojemu zdrowiu emocjonalnemu? Zamiast cieszyć się w twoich sukcesów, fałszywy przyjaciel umniejsza ci na każdym kroku, powoduje brak pewności siebie i ciągnie nas w dół. To, czego możesz się od niego spodziewać to ciągła krytyka. Za każdym razem musi postawić na swoim. Prawdziwy przyjaciel wspiera nas i dodaje otuchy. Toksyczna przyjaźń nie ma nic wspólnego z przyjaźnią, więc im szybciej postanowisz ją zerwać, tym lepiej dla ciebie.
Nasz ekspert
Monika Perdjon
Monika Perdjon od lat wspiera w kryzysach relacji partnerskich (w tym okołorozwodowych) i wychowawczych. Jest interwentem kryzysowym, terapeutą krótkoterminowym i mediatorem rodzinnym. Współpracuje z Centrum Praw Kobiet w Warszawie oraz prowadzi własny gabinet.