Rodzaje seksualności człowieka: jakie wyróżniamy i czym się od siebie różnią?

W tym artykule:

1. Jakie są rodzaje seksualności?
2. Rodzaje seksualności – orientacja seksualna
3. Rodzaje seksualności – poliamoria
4. Rodzaje seksualności – tożsamość seksualna
5. Rodzaje seksualności – tożsamość płciowa

Człowiek jest istotą seksualną do urodzenia aż do śmierci i może, choć nie musi, realizować swoją seksualność. Warto wiedzieć, że jest ona bodźcem wpływającym w istotny sposób do podejmowania kontaktów z innymi ludźmi i tworzenia więzi.

Jakie są rodzaje seksualności?

Seksualność to naturalna, wrodzona funkcja naszego organizmu. Dzięki niej możemy odczuwać pociąg fizyczny w stosunku do innych, jest jednym z podstawowych elementów, które definiują i wyrażają nasz potencjał biologiczny. Seksualność to niezwykle szeroki temat, który obejmuje bardzo dużą liczbę cech, doświadczeń, preferencji oraz uwarunkowań jednostki, dlatego bardzo trudno jest stworzyć jeden podział lub definicję tego terminu. Biolodzy, psychologowie i seksuolodzy z roku na rok prowadzą coraz więcej badań nad ludzką seksualnością.

Z obecnej wiedzy wynika, że na dojrzałość seksualną człowieka składają się elementy takie jak:

• tożsamość płciowa - kształtowana przez naszą płeć biologiczną, psychologiczną, albo w pełni odrzucana jako koncept;
• orientacja i tożsamość seksualna - czyli nasz pociąg seksualny w stosunku do innych osób, najczęściej kształtowany przez ich płeć (oprócz aseksualności, czyli braku pociągu do żadnej z płci; panseksualności, czyli pociągu bez względu na płeć);
• preferencje seksualne - czyli bodźce i zachowania, które wywołują u nas podniecenie seksualne;
• realizacja seksualna - czyli podejmowanie lub brak podejmowania aktywności seksualnej;
• rola lub brak roli płciowej - czyli ekspresja lub brak ekspresji naszej seksualności.

Jakie są rodzaje seksualności? Możemy podzielić je ze względu na orientację seksualną, seksualną tożsamość czy tożsamość płciową. Warto wspomnieć też o poliamorii, która jest rodzajem seksualności nazywanym przez niektórych naszą „dodatkową” orientacją.

Orientacja seksualna i jej rodzaje – co wiemy o seksualności człowieka? Czym różni się orientacja seksualna od romantycznej?

Orientacja seksualna to termin, który dotyczy każdego z nas, bez względu na to, czy przykładamy do niego szczególną uwagę, czy też nie. Badania nad seksualnością człowieka są prowadzone od setek lat, a naukowcy zgadzają się co do jednego – jest to cecha, na którą nie mamy wpływu. Jakie są rodzaje orientacji seksualnej i czym się od siebie różnią? Czym jest orientacja romantyczna? Czy można zmienić naszą seksualność? Podpowiadamy.

Rodzaje seksualności – orientacja seksualna

Orientacja seksualna mówi o trwałych wzorcach naszego pociągu seksualnego, określa, która płeć jest dla nas atrakcyjna seksualnie czy do których płci odczuwamy stałe pożądanie fizyczne. Zdobywanie świadomości i doświadczenie naszej orientacji seksualnej najczęściej rozpoczyna się w okresie dojrzewania i może trwać do dorosłości.

Nasze doświadczenia erotyczne nie muszą determinować orientacji seksualnej. Jeśli dana osoba w przeszłości była w związku lub odbyła stosunek z jednostką, do której nie czuła pociągu fizycznego, nie określa to w żaden sposób jej rodzaju seksualności.

Czy można zmienić orientację seksualną? Nie. To cecha wrodzona, na którą nie mamy wpływu. Nie jesteśmy w stanie dostosować jej pod oczekiwania społeczne, czy kulturowe. Nie możemy świadomie „wybrać sobie” orientacji seksualnej.

Jak kształtuje się nasza orientacja seksualna? Naukowczynie i naukowcy dalej nie znaleźli jednego czynnika, który decyduje o rodzaju seksualności jednostki. Najczęściej wskazują na złożoną zależność uwarunkowań genetycznych, hormonalnych oraz środowiskowych, które zaczynają kształtować naszą orientację już w okresie prenatalnym.

Kształtowanie się orientacji seksualnej jest procesem złożonym, pozostającym pod wpływem wielu czynników, wśród których znaczącą rolę odgrywają uwarunkowania biologiczne. Orientacja seksualna nie podlega możliwości dowolnego kształtowania zgodnie z kulturowo-społecznymi oczekiwaniami, nie jest kwestią wyboru lub mody – brzmi oficjalne stanowisko Polskiego Towarzystwa Psychologicznego i Polskiego Towarzystwa Seksuologicznego.

W nazewnictwie medycznym wyróżniamy cztery podstawowe rodzaje orientacji seksualnej:

• heteroseksualizm*;
• biseksualizm;
• homoseksualizm;
• aseksualizm;

W ostatnich latach coraz częściej spotykamy się z występowaniem innych rodzajów seksualności, na przykład omniseksualizmu. Przez niektórych jest nazywany piątą orientacją seksualną, inni uważają, że jest jedną z odmian biseksualizmu.

Co ważne, orientacja seksualna nie determinuje powstawania więzi emocjonalnych z innymi osobami. Często fascynacja romantyczna lub chęć tworzenia związków jest niezależna od naszych preferencji seksualnych. Dlatego istnieje też pojęcie orientacji romantycznej, które rozwiniemy w jednym z poniższych akapitów.

Heteroseksualizm (heteroseksualność)

Heteroseksualizm, nazywany inaczej heteroseksualnością, to orientacja seksualna, w której dana osoba odczuwa pociąg fizyczny do przeciwnej płci. Termin został utworzony z dwóch słów - greckiego heteros czyli „drugi, inny” i łacińskiego sexualis, czyli „płciowy”. Określenie to weszło do powszechnego użytku dopiero pod koniec XIX wieku.

Osoba heteroseksualna może, ale nie musi, odczuwać fascynację romantyczną osobami przeciwnej płci, oraz wchodzić z nimi w relacje, tworzyć związki. Około 80 procent ludzi wskazuje heteroseksualizm jako orientację seksualną, z którą się identyfikuje.

Heteroseksualizm: co dokładnie oznacza? Orientacja hetero w pigułce

Heteroseksualność to powszechnie występująca orientacja seksualna, dotycząca znacznej części naszej populacji. Heteroseksualiści (osoby heteroseksualne) odczuwają pożądanie do osób przeciwnej płci, najczęściej zdarza się, że to właśnie z nimi wchodzą w relacje i związki romantyczne. Wiele osób nie wie jednak, że nasza orientacja seksualna wcale nie musi pokrywać się z orientacją romantyczną. Skąd pochodzi słowo „heteroseksualizm” i co dokładnie oznacza? Czym różni się od heteroromantyzmu i heteronormatywności? Odpowiadamy!

Biseksualizm (biseksualność)

Biseksualność (inaczej biseksualizm) to orientacja seksualna, w której dana osoba odczuwa pożądanie fizyczne do dwóch lub większej liczby płci (kulturowych lub biologicznych). Słowo zostało utworzone z greckiego bi czyli „oboje, dwa” oraz łacińskiego sexualis, czyli „płciowy”.

Osoba biseksualna może, ale nie musi, odczuwać chęci wchodzenia w relacje romantyczne i emocjonalne z ludźmi dwóch lub więcej płci. Biseksualiści (osoby biseksualne) stanowią około 8 procent populacji.

Biseksualizm - co dokładnie oznacza? Czym różni się od panseksualności? Orientacja BI w pigułce

Czym dokładnie jest i kogo dotyczy biseksualizm? Czym różni się od biromantyczności? Rozwiewamy wasze wątpliwości wokół biseksualności, o której mówi coraz więcej gwiazd.

Homoseksualizm (homoseksualność)

Homoseksualizm, czy homoseksualność, to orientacja seksualna, w której dana osoba odczuwa pociąg fizyczny do tej samej płci. Termin powstał z połączenia greckiego słowa homoios, czyli „taki sam, równy” oraz łacińskiego słowa sexualis czyli „płeć”.

Około 4 procent ludzi na świecie to osoby homoseksualne. Tak jak w przypadku innych rodzajów orientacji seksualnej homoseksualiści mogą, ale nie muszą odczuwać romantycznego pociągu do osób tej samej płci oraz chęci tworzenia z nimi związków i relacji.

Homoseksualizm: czym charakteryzuje się jedna z naturalnie występujących orientacji seksualnych? Seksualność homo w pigułce

Czym dokładnie jest homoseksualizm i jak dużej liczby osób dotyczy? Czym homoseksualność różni się od homoromantyczności? Odpowiadamy.

Aseksualizm (aseksualność)

Aseksualność to orientacja seksualna, w której dana osoba nie odczuwa pociągu fizycznego do żadnej z płci. Nie jest to spowodowane żadnym rodzajem choroby ani zaburzenia. Około 1 procent populacji to osoby aseksualne.

Co ważne, aseksualność nie wpływa na potrzebę lub możliwość tworzenia relacji i związków romantycznych z innymi osobami.

Niektóre osoby aseksualne mogą być aromantyczne. Choć u większości osób pociąg seksualny i pociąg uczuciowy ma taki sam kierunek, to czasami one się nie pokrywają. To znaczy, że można być np. osobą aseksualną i homoromantyczną, czyli nie czuć chęci kontaktu seksualnego z kimś, ale mieć uczucia romantyczne do osób tej samej płci co własna. Można też być osobą aromantyczną, czyli osobą, która nie czuje pociągu romantycznego do innych ludzi – czytamy na stronie sexed.pl.

Ludzie aseksualni są wśród nas - czym charakteryzuje się aseksualizm?

Aseksualność to jedna z naturalnie występujących orientacji seksualnych człowieka. Aseksualizm, aseksualność: ma wiele odcieni szarości. Wymyka się etykietkom i stereotypom. Czym dokładnie się charakteryzuje?

Panseksualność (panseksualizm)

Panseksualność (inaczej panseksualizm, omniseksualizm) to orientacja seksualna, w której dany człowiek odczuwa pociąg fizyczny do innych bez uwagi na ich płeć czy tożsamość płciową. Panseksualistki i panseksualiści są osobami „ślepymi na płeć”, cechy związane z płcią jednostki nie są czynnikiem, który wywołuje w nich fascynację seksualną lub romantyczną drugą osobą.

Termin panseksualizm powstał z połączenia starogreckiego słowa pan czyli „wszystko, każdy” oraz łacińskiego słowa sexualis, czyli „płciowy”. Przez wiele lat panseksualność była uważana za jeden z rodzajów biseksualności, obecnie coraz częściej traktuje się ją jako piątą orientację seksualną (po hetero, homo, bi i askeksualizmie).

12 gwiazd, które są panseksualne – otwarcie mówią o swojej orientacji i seksualności

Wiele teraz mówi się o prawach osób LGBT+ i seksualności. Te gwiazdy również postanowiły zabrać w tej sprawie głos i otwarcie mówią o tym, że są panseksualne.

Orientacja seksualna a orientacja romantyczna

Tak jak wcześniej wspomnieliśmy, nasza orientacja seksualna mówi o stałym pociągu fizycznym, który odczuwamy do osób jednej, dwóch lub większej liczby płci. W wielu przypadkach zdarza się, że pożądanie seksualne pokrywa się u nas z fascynacją emocjonalną i tworzymy związki lub inne relacje romantyczne z osobami, do których czujemy fizyczny pociąg. Nie jest to jednak reguła, która dotyczy wszystkich, dlatego wyróżniamy orientację seksualną oraz orientację romantyczną.

Orientacja romantyczna mówi o tym, w jakich płciach dana osoba się zakochuje, do jakich płci odczuwa fascynację romantyczną, z jakimi płaci chce tworzyć związki oraz relacje. Osoba biseksualna może, ale nie musi być biromantyczna. I na odwrót.

Przykładowo, biseksualna kobieta może czuć fizyczny pociąg i odbywać stosunki z osobami dwóch lub więcej płci, ale tworzyć relacje romantyczne tylko z innymi kobietami. Heteromantyczny mężczyzna, który odczuwa pociąg emocjonalny do osób przeciwnej płci, może być aseksualny i nie czuć fizycznego pożądania do żadnej z płci.

Używanie jednego określenia opisuje doświadczenia większość osób, ale nie wszystkich. To nie są tylko puste nazwy. Odnoszą się one do dużej części tożsamości ludzi - tego kim są. Te nazwy pozwalają bardziej precyzyjnie nazwać i lepiej zrozumieć własne uczucia. To pierwszy krok do realizacji swoich potrzeb i znalezienia spełnienia - czytamy na stronie sexed.pl

Rodzaje seksualności – poliamoria

Poliamoria, nazywana również wielomiłością, jest rodzajem seksualności, w której dana osoba pragnie tworzyć relacje seksualne i romantyczne z więcej niż jedną osobą na raz (z pełną wiedzą wszystkich zaangażowanych osób). Wielomiłość jest często określana jako „dodatkowy” rodzaj orientacji seksualnej, może być też uważana za jedną z tożsamości seksualnych.

Osoby poliamoryczne znajdują spełnienie w tworzeniu wieloosobowych lub otwartych związków. Najczęściej odrzucają pogląd głoszący, że wyłączność seksualna czy romantyczna jest niezbędna do stworzenia szczęśliwej i długotrwałej relacji. Poliamoryści uważają, że tworzenie relacji z więcej niż inną osobą jest naturalne i zgodne z prawami natury, a monogamia to sztucznie narzucony społecznie koncept.

Poliamoria nie wyklucza się z innymi rodzajami seksualności. Osoby poli mogą tworzyć związki wielo lub jednopłciowe, identyfikować się jako osoby homo, hetero, bi, aseksualne lub o innej orientacji.

Co ważne, poliamorii nie powinniśmy mylić z poligamią. O ile pierwsze określenie mówi o naszych preferencjach seksualnych i romantycznych, poligamia to słowo określające zawieranie małżeństwa z więcej niż jedną osobą w tym samym czasie. Poligamia jest dozwolona prawnie w wielu krajach Afryki oraz Azji, nie jest dopuszczalna na terenie naszego kraju.

Rodzaje seksualności – tożsamość seksualna

Tożsamość seksualna opisuje nasze subiektywne przeżycia i odczucia związane z seksualnością. Może mówić o tym, czy identyfikujemy się z którąś z orientacji, może również odnosić się do naszej koncepcji samych siebie w stosunkach i relacjach erotycznych z innymi osobami.

Co ważne, nasza tożsamość seksualna może zmieniać się na przestrzeni życia, w ramach odpowiedzi na samorozwój, samopoznanie oraz doświadczenia, które przeżywamy na swojej drodze.

Określenia takie jak tożsamość seksualna, orientacja seksualna i zachowania sekualne są ze sobą spokrewione, jednak nie dotyczą tego samego. Mimo tego, że kiedyś były używane zamiennie, istnieje między nimi sporo widocznych różnic:

• określenie tożsamość seksualna odnosi się do naszej subiektywnej i indywidualnej koncepcji siebie w obszarze seksualności
• zachowanie seksualne mówi o faktycznych czynnościach seksualnych wykonywanych i przeżywanych przez daną jednostkę
• orientacja seksualna odnosi się do trwałego pociągu fizycznego, który czujemy do jednej, dwóch lub większej liczby płci, biologicznych lub kulturowych

Rodzaje seksualności – tożsamość płciowa

Tożsamość płciowa dotyczy poczucia przynależności do danej płci przez jednostkę. Każdy z nas może identyfikować się jako kobieta, mężczyzna, połączenie tych płci albo żadna z nich. Nasza tożsamość płciowa może być taka sama lub inna od płci, którą przypisano nam przy narodzinach.

Osoby, u których tożsamość płciowa pokrywa się z płcią przypisaną przy urodzeniu, są nazywane cispłciowymi. Osoby, u których taka zgodność nie wystąpiła, lub wystąpiła w niepełnym zakresie są nazywane transpłciowymi.

Co ważne, niektóre osoby nie określają się w ogóle przez tego rodzaju kategorie i odrzucają pojęcie tożsamości płciowej.

Czym jest niebinarność? To określenie zbioru płci, które nie są ani męskie, ani kobiece. Możemy zaliczyć do nich tożsamości płciowe takie jak:

• agender - dotyczy osób, które nie określają się przez którąkolwiek z kategorii płci; osoby agenderowe odnoszą się krytycznie do pojęcia tożsamości płciowej
• bigender - dotyczy osób, które identyfikują się z dwiema płciami, binarnymi lub niebinarnymi

*heteroseksualizm czy inne tego typu -izmy to nazewnictwo przestarzałe, dziś stosujemy raczej określenia z końcówką -ość, która nie ma budzi negatywnych skojarzeń, a zatem: heterosekualność, homoseksualność, biseksualność. Poza tym nawiązują do seksualności. Jednak ze względu na wymagania Google'a, chcąc, aby nasz artykuł dobrze się dla wypozycjonował i dotarł do was