Poczucie własnej wartości: skąd wynika niska lub wysoka samoocena? Wzmocnij własną wartość w życiu (ćwiczenia)

W tym artykule:

1. Wzmacniaj własną wartość w życiu
2. Czym jest poczucie własnej wartości?
3. Jak budować poczucie własnej wartości? Ćwiczenia
4. Niskie poczucie własnej wartości
5. 6 filarów poczucia własnej wartości
6. TEST NA POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI – sprawdź swoją samoocenę
7. Niskie poczucie wartości - jak przestać porównywać się do innych?

Wzmacniaj własną wartość w życiu

Poczucie własnej wartości kształtowane jest już w dzieciństwie. To rodzice/opiekunowie stawiają podwaliny pod nasze przyszłe poczucie wartości. Nie oznacza to jednak, że jest to kwestia definitywnie niezmienna. Czasami pewne siebie dziecko w wyniku splotu różnych wydarzeń wyrasta na niepewnego dorosłego i odwrotnie, niepewne dziecko staje się pewnym siebie dorosłym. Każdemu z nas zależy na tym, że mieć wysokie poczucie własnej wartości i czuć się ze sobą dobrze. Osoby z wysokim poczuciem własnej wartości wierzą we własne możliwości i obiektywnie oceniają samych siebie. Cechuje je większy poziom zadowolenia z życia. Osoby z wysoką samooceną bardziej wierzą w swoje możliwości i są mniej podatne na wpływy innych. Są również bardziej skłonne do podejmowania ryzyka i dążenia do realizacji celów. Lepiej radzą sobie z krytyką i mają większe poczucie kontroli nad swoim życiem.

Czym jest poczucie własnej wartości?

Każdy z nas teoretycznie wie, czym jest poczucie własnej wartości, jednak stworzenie jej definicji albo bardziej szczegółowego opisu może okazać się nie lada problemem. Wynika to z tego, że dorośli rzadko rozmawiają z dziećmi o poczuciu własnej wartości. Wiele osób nadal hołduje przekonaniu że poczucie własnej wartości jest tożsame z wywyższaniem się albo egoizmem. Nic bardziej mylnego.

Poczucie własnej wartości to świadomość tego, że nasza wartość jako osoby jest niepodważalna. To również świadomość swoich zalet, wad i umiejętne radzenie sobie z nimi. Można też powiedzieć, że poczucie własnej wartości oznacza pewność siebie, która wynika z wewnętrznego przekonania o tym, że podąża się właściwą drogą i żyje w zgodzie z samym sobą.

Człowiek, który ma wysokie poczucie własnej wartości zna swoje granice, jest świadomy swoich dokonań, trzyma się ustalonych zasad i żyje w zgodzie przede wszystkim z samym sobą. To najczęściej osoby, które jako dzieci były konstruktywnie chwalone, a rodzice czy opiekunowie akceptowali ich takimi, jakimi są, jednocześnie motywując do poznawania siebie i szukania właściwej drogi.

Ktoś, kto ma niskie poczucie własnej wartości zawsze czuje się gorszy od innych. To często osoby nieśmiałe, nieasertywne. Mało tego, osoby o niskim poczuciu własnej wartości nie mają jasno określonych granic – często więc godzą się na coś, na co nie mają ochoty i w ten sposób jedynie pogłębiają tylko złe zdanie o sobie samym. Takie osoby jako dzieci zazwyczaj nie znalazły pełnej akceptacji, zabrakło im motywacji do rozwoju, szukania swojej ścieżki i budowania pewności siebie. Zdarza się, że pewne siebie dzieci w okresie nastoletnim lub dorosłym napotykają przeszkodę, która kaleczy ich poczucie własnej wartości. Może to być np. toksyczna przyjaźń, nieudany związek, złe relacje rodzinne albo traumatyczne zdarzenie w życiu. Takim osobom równie ciężko jest odbudować od nowa poczucie własnej wartości, co osobom niepewnym siebie od dziecka.

Jak pokonać nieśmiałość? Poznaj techniki, które pomogą ci przezwyciężyć nieśmiałość

Jak budować poczucie własnej wartości? Ćwiczenia

Ćwiczenia nad zwiększeniem poczucia własnej wartości najlepiej zacząć od znalezienia przyczyny takiego, a nie innego stanu rzeczy. Jeśli mamy niskie poczucie własnej wartości musi istnieć powód, który blokuje nas przed pójściem do przodu. Można to porównać do wielkiego, ciężkiego worka, który ciągle ciągniemy za sobą. Być może nasze niskie poczucie własnej wartości wynika z problemów w dzieciństwie, może dotyczy jakiegoś traumatycznego wydarzenia? Warto nazwać problem, w ten sposób łatwiej nam będzie zacząć ćwiczenia nad poczuciem własnej wartości. Dobrze jest także uświadomić sobie, że wiele problemów istnieje tak naprawdę tylko w naszej głowie. Walczymy więc ze swoją głową, z własnym myśleniem o sobie, a nie ze światem i innymi ludźmi.

Trening asertywności

Pierwszym ćwiczeniem na podniesienie poczucia własnej wartości jest trening asertywności. Taki trening pozwala nam na nowo stworzyć własne granice. Jeśli nie mamy na coś naprawdę ochoty albo pozostaje to sprzeczne z naszym systemem wartości – wtedy odmawiamy. Ludzie, którzy żyją w zgodzie ze sobą mają zdecydowanie wyższe poczucie własnej wartości.

Jak się nie dać porażkom i niepowodzeniom? Jak sobie z nimi radzić? >>>

Trening pozytywnych cech

Jeśli uważamy siebie za gorszych od innych to najwyższy czas skończyć z negatywnym myśleniem o sobie. Hej, spędzamy ze sobą 24/h i wygląda na to, że tak będzie do końca życia! Doceńmy więc siebie, bo to jak my widzimy siebie bezpośrednio przekłada się na to, jak widzą nas inni. Wypiszmy na wielkiej kartce wszystkie swoje pozytywne cechy, następnie poprośmy o pomoc rodzinę i przyjaciół. Kartkę wieszamy w widocznym miejscu i czytamy na głos minimum 10 razy dziennie!

Trening wybaczania

Wiele osób, które mają niskie poczucie wartości ciągnie za sobą urazy i traumy z przeszłości. Najwyższy czas odpuścić! Życie jest tylko jedno, wybaczając innym uwalniamy się od negatywnych emocji, więc robimy przysługę również sobie samym.

Niskie poczucie własnej wartości

Psychologowie uważają, że niskie poczucie własnej wartości to główna przeszkoda w samorozwoju, osiągnięciu szczęścia w związkach i wspinaniu się na szczyt kariery zawodowej. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego jak ważna jest świadomość własnej wartości. To tak naprawdę podstawa szczęśliwej egzystencji. Osoby pewne siebie idą śmiało na przód, nie boją się sięgać po więcej, chętniej nawiązują nowe znajomości. Często to pewność siebie decyduje np. o awansie zawodowym – przełożeni lubią, kiedy pracownicy wykazują się inicjatywą i mają kreatywne pomysły. Nie warto tracić życia na zamartwianie się – 90% tego, czego się boimy nigdy się nie wydarzy. Żeby podnieść poczucie własnej wartości trzeba zacząć od pozytywnego myślenia o sobie i wyłączeniu myślenia na temat tego, co myślą o nas inni.

6 filarów poczucia własnej wartości

Nathanien Branden, psychoterapeuta, sformułował 6 filarów poczucia własnej wartości. Jest to wspaniała recepta na to, jak podnieść poczucie własnej wartości.

• 1 filar – Świadome życie, czyli świadome przeżywanie każdego dnia, poczucie wdzięczności za życie i wykorzystywanie maksymalnie potencjału, jaki daje nam czas.
• 2 filar – Samoakceptacja, czyli akceptacja tego, na co nie mamy wpływu. Nie ma sensu zamartwiać się np. starzeniem, wzrostem albo kolorem oczu. Zmieniajmy i poświęcajmy czas tylko temu, co można realnie zmienić lub ulepszyć.
• 3 filar – Samoodpowiedzialność, czyli branie odpowiedzialności za własne decyzje i błędy, a następnie wyciąganie wniosków oraz próba naprawienia/ulepszenia tego, co się zniszczyło/zepsuło.
• 4 filar – Asertywność, czyli życie w zgodzie ze swoimi zasadami i nieprzekraczanie własnych granic.
• 5 filar – Cel, czyli nadanie własnemu życiu celu, tak, żeby nie marnotrawić czasu i żyć świadomie.
• 6 filar – Zgoda ze sobą, czyli życie w zgodzie z wewnętrznym głosem, bez oglądania się na to, jak widzą nas inni. Jesteśmy najbardziej doskonałym obrazem samych siebie, nie innych ludzi.

Nathaniel Branden w swojej książce „6 filarów poczucia własnej wartości” cały czas podkreśla, że najważniejsze są ćwiczenia, żeby osiągnąć stan harmonii i zgody ze sobą. Taki stan przełoży się bezpośrednio na zwiększenie poczucia własnej wartości i uczyni nasze życie pełniejszym.

Kryzys w związku: jak go przetrwać? Podpowiadamy co robić podczas kryzysu w związku >>

TEST NA POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI – sprawdź swoją samoocenę

Odpowiedź tak lub nie na poniższe pytania:

1. Czuję się ze sobą dobrze?

2. Czuję, że mam wspaniałych przyjaciół?

3. Lubię swoje życie?

4. Lubie swoją pracę?

5. Zawsze robię to, co jest w zgodzie z moimi zasadami?

6. Nie godzę się na poniżanie mnie i umiem się obronić?

7. Jestem z siebie dumna/dumny?

8. Jestem wdzięczna/wdzięczny za wszystko, co mam?

9. Często odnoszę sukcesy?

10. Robię wszystko tak dobrze, jak większość ludzi?

11. Jestem tak samo wartościowa/wartościowy jak wszyscy członkowie mojej rodziny?

12. Szanuję sobie i dbam o swoje zdrowie?

13. Nie wstydzę się wystąpień publicznych?

14. Uważam, że mam wiele ciekawego do powiedzenia?

15. Uważam, że ludzie liczą się z moim zdaniem?

16. Uważam siebie za wartościową i kompletną osobę?

17. Uważam, że wyglądam dobrze?

Jeśli na przynajmniej 12 pytań udzieliłaś/udzieliłeś odpowiedzi twierdzącej to wszystko wskazuje na to, że twoje poczucie własnej wartości ma solidne fundamenty. Jeśli jednak na więcej niż połowę pytań padła odpowiedź „nie”, wtedy niestety świadczy to o tym, że twoje poczucie własnej wartości jest niskie i warto spróbować zmierzyć się z tym problemem – to, jak myślimy o sobie możemy zmienić tylko my sami. W razie potrzeby warto porozmawiać o tym z psychologiem.

Niskie poczucie wartości - jak przestać porównywać się do innych?

Porównywanie się do innych może wywołać uczucie nieadekwatności, zazdrości i urazy. Nie pozwala również na rozpoznanie naszych własnych, unikalnych cech i mocnych stron. Ważne jest, aby uznać nasze indywidualne osiągnięcia i zaakceptować siebie za to, kim jesteśmy, zamiast porównywać się do innych. Oto wskazówki, jak przestać porównywać się do innych i lepiej postrzegać samych siebie:

1. Skup się na swoich mocnych stronach - Przypominaj sobie o rzeczach, które potrafisz robić i poświęć czas na refleksję nad umiejętnościami i wiedzą, którą rozwinąłeś.

2. Zidentyfikuj, co wyzwala Twoje porównania - Kiedy zauważysz, że porównujesz się z innymi, zrób krok do tyłu i zidentyfikuj, co dokładnie sprawia, że czujesz się w ten sposób. Zastanów się, jak te uczucia mogą wpływać na Twoją samoocenę.

3. Praktykuj wdzięczność - Zrób listę wszystkich rzeczy, za które jesteś wdzięczny w życiu, takich jak ludzie, którzy cię kochają i wspierają, możliwości dostępne dla ciebie lub po prostu piękno natury, która nas otacza. Pomoże to przenieść uwagę z porównywania się do innych na rozwijanie samoakceptacji i uznania.

4. Spędzaj czas z pozytywnymi ludźmi - otaczanie się ludźmi, którzy podnoszą cię na duchu, może pomóc zwiększyć twoją samoocenę i zmniejszyć poczucie porównywania się z innymi. Szukaj ludzi, którzy celebrują twoje unikalne dary i talenty, a nie tych, którzy stale porównują się z innymi w niezdrowy sposób.

5. Wyzwalaj negatywne myśli - Kiedy spotykasz się z negatywnymi myślami na swój temat lub na temat innych osób, staraj się je rozpoznać i zastąpić bardziej pozytywnymi.