Czy można odciąć się od rodziców, którzy są toksyczni? Jeśli tak, to jak to zrobić możliwe bezboleśnie?
Relacje rodzic-dziecko są na tyle skomplikowaną sprawą, że bardzo łatwo jest się nam w nich zagubić. Często zdarza się, że z uwagi na trudną przeszłość, nie mamy ochoty na spotkanie lub rozmowę z bliskimi. A zatem: czy można odciąć się od rodziców, którzy są toksyczni?
- Iga Anna Pejas
W tym artykule:
- Toksyczni rodzice – cechy
- Jak rozpoznać, czy twoja relacja z rodzicami jest toksyczna?
- Czy można odciąć się od rodziców, jeśli zauważamy u nich toksyczne zachowania?
- Dlaczego warto się usamodzielnić/uwolnić od rodziców?
- Jak odciąć się od rodziców?
- Czy odcięcie się od rodziców sprawi im zawód?
Na samą myśl o rozmowie lub spotkaniu z rodzicami zaczynasz odczuwać negatywne emocje? Jak rozpoznać, czy masz z nimi toksyczną relację? Czy można odciąć się od rodziców, jeśli zauważamy u nich toksyczne zachowania? Jak zrobić to tak, aby nie sprawić im zawodu? Odpowiadamy na trudne pytania.
Toksyczni rodzice – cechy
Toksyczni rodzice wykazują szereg cech i zachowań, które negatywnie wpływają na stan psychiczny dziecka. Poniżej zamieszczamy kilka alarmujących sygnałów, przypisanych przez ekspertów do toksycznych rodziców.
- Mają tendencję do tego, by nadmiernie kontrolować swoje dzieci.
- Mogą wykorzystywać manipulację, aby osiągać swoje cele.
- Mogą mieć trudności z wykazywaniem empatii wobec swoich dzieci. Nie są w stanie zrozumieć ich uczuć, potrzeb i perspektywy.
- Mogą demonstrować negatywne wzorce zachowań – agresywna komunikacja, stosowanie przemocy wobec dziecka lub osób trzecich.
- Mogą być niedostępni emocjonalnie i nie dawać swoim dzieciom odpowiedniego wsparcia emocjonalnego w trudnych sytuacjach.
- Mają tendencję do porównywania swoich dzieci z innymi osobami, często z rodzeństwem lub innymi dziećmi.
- Wykazują niezdolność do przebaczenia swoim dzieciom za popełnione błędy.
- Często stawiają przed swoimi dziećmi nadmierne wymagania, które są nierealne do zrealizowania.
- Wykazują i demonstrują brak akceptacji swoich dzieci – starają się zmieniać je na siłę, zamiast kochać bezwarunkowo.
Jak rozpoznać, czy twoja relacja z rodzicami jest toksyczna?
Określenie „toksyczna relacja” nie ma sztywnych ram i schematów. Chodzi w nim przede wszystkim o to, czy czujesz się komfortowo podczas konfrontacji z członkami swojej rodziny. Czy rozmowy oraz spotkania z bliskimi kojarzą ci się pozytywnie, czy bardziej przyprawiają cię o ból głowy? Jak rozpoznać, czy twoi rodzice są wampirami energetycznymi? Zwracaj uwagę na te charakterystyczne, toksyczne zachowania rodziców:
- dramatyzowanie i „robienie scen”,
- używanie szantażu emocjonalnego,
- ostra krytyka i porównywanie z innymi osobami,
- obwinianie cię za sytuacje i niepowodzenia, które spotykają ich w życiu,
- nadmierne kontrolowanie twojego życia i wścibstwo,
- lekceważenie twoich potrzeb i emocji,
- wzbudzanie winy i „granie” ofiary,
- obrażanie się i „karanie milczeniem”
- niezdolność do przyznania się do błędu i powiedzenia słowa przepraszam,
- stawianie wobec ciebie zbyt wysokich i nierealistycznych wymagań,
- naruszanie twoich emocjonalnych i fizycznych granic.
Jeśli zaznaczyłeś/łaś kilka punktów z powyższej listy, relacja, którą masz ze swoimi rodzicami, może być gorsza dla twojej równowagi psychicznej, niż ci się wydaje. Jeśli czujesz, że mimo udzielonych przez nas rad, nie jesteś w stanie odciąć emocjonalnej pępowiny, rozważ wizytę u wykwalifikowanego psychoterapeuty. Specjalista będzie wiedział, w jaki sposób (krok po kroku), poprowadzić cię w stronę zakończenia tej toksycznej relacji.
Jeśli twój partner robi te 6 rzeczy, najprawdopodobniej jesteś w toksycznym związku. Zwróć na nie uwagę
Czasami łatwo jest rozpoznać, czy jest się w toksycznym związku, czy nie. Wskazują na to oczywiste znaki, takie jak przemoc. Zdarza się też tak, że szkodliwe zachowania partnera nie są tak proste do zidentyfikowania. Czy to toksyczny związek? Zobacz, na co powinnaś zwrócić uwagę.Czy można odciąć się od rodziców, jeśli zauważamy u nich toksyczne zachowania?
Podobno dzieciństwo kończy się wtedy, kiedy zaczynamy rozumieć, że nasi rodzice to nie święci, a nasze życie nie jest od nich uzależnione. Sama ta wiedza może być dla nas bardzo oczyszczająca, jednak często zdarza się, że mimo opuszczenia domu rodzinnego, czujemy się przytłoczeni relacją z ojcem lub matką. Czasami samo oczekiwanie na spotkanie, czy telefon wzbudza w nas niepokój lub strach, a wspomnienie rodziców w głowie wywołuje w nas negatywne emocje. Jeśli tego typu uczucia pojawiają się w nas przy każdej konfrontacji, możliwe, że powinniśmy pomyśleć o „odcięciu pępowiny".
Niestety, o wiele łatwiej jest nam uświadomić sobie, że coś w relacji z rodzicami nie działa, niż podjąć kroki, aby ją rozluźnić. Najprawdopodobniej bierze się to z uczucia, że ojciec lub matka po prostu sobie bez nas nie poradzą. Skąd bierze się w nas poczucie odpowiedzialności za rodziców? Najczęściej jest ono spowodowane rzeczami, które słyszeliśmy w okresie dorastania, takimi jak:
- obwinianie nas o niepowodzenia w życiu (na przykład: „kiedy się urodziłeś, musiałam zrezygnować z pracy”, „jak przyszłaś na świat, musieliśmy się przeprowadzić”),
- zrzucanie na nas swoich frustracji („przez ciebie nie mogę wyjść na spotkanie”, „przez ciebie kłócę się z matką”),
- zwierzanie się z nieprzepracowanych traum (takich jak niepowodzenia w związku z drugim rodzicem).
Niestety, tak jak wszystkie toksyczne zachowania, zazwyczaj otrzymują je w prezencie od swoich rodziców, czyli naszych dziadków. Jeśli twoi rodzice dorastali w podobnych warunkach, utrzymywanie tego typu relacji jest dla nich kompletnie naturalną koleją rzeczy, i może być im trudno zrozumieć, dlaczego po latach zaczynasz mieć z nią problem.
Britney Spears jest wolna! Po 13 latach sąd zdjął z niej kuratelę. Teraz szykuje się do ślubu
Po 13 latach Britney Spears jest wolna od kurateli! Przychylną gwieździe decyzję podjął sąd w Kalifornii. Teraz Brit może w spokoju oddać się przygotowaniom do ślubu. Co wiemy na ten temat?Dlaczego warto się usamodzielnić/uwolnić od rodziców?
Pozbycie się emocjonalnej pępowiny, jest jedną z najważniejszych rzeczy dla twojego rozwoju. Nie jesteś w stanie czuć się ze sobą stuprocentowo dobrze, jeśli blokują cię frustrujące zobowiązania i wygórowane oczekiwania względem twojej osoby, które często nie pokrywają się z twoją wizją świata. Utrzymywanie w życiu relacji, które wysysają z ciebie energię, będzie miało bezpośredni wpływ na twoje zaangażowanie w karierę zawodową i związek z drugą osobą. Co więcej, trwanie w tego typu toksycznym schemacie, może przełożyć się na twoją relację z dziećmi, kiedy sam założysz rodzinę.
Jeśli dalej czujesz się winna/winny z powodu chęci usamodzielnienia się, pamiętaj, że:
- nie jesteś swoimi rodzicami, nie odpowiadasz za ich traumy i nieprzepracowane emocje,
- nie jesteś w stanie zmienić swoich rodziców, bez względu na to, jak mocno się postarasz,
- twoi rodzice nie muszą się zmieniać, żebyś czuł się dobrze w życiu,
- schowane urazy i gniew będą o sobie przypominać i utrudniać ci bycie szczęśliwym,
- nie musisz lubić spotykać się i rozmawiać z rodzicami, aby dalej móc ich kochać i być do nich przywiązanym,
- jeśli nie będziesz pracować nad zredukowaniem ilości sytuacji, które są dla ciebie frustrujące, o wiele trudniej będzie ci osiągnąć równowagę emocjonalną we wszystkich dziedzinach twojego życia,
- jeśli zostaniesz w toksycznej relacji emocjonalnej, nie będziesz w stanie wyjść ze schematu, który dziadkowie przekazali twoim rodzicom, i w konsekwencji możesz skrzywić w ten sam sposób swoje potomstwo.
Jak odciąć się od rodziców?
W niektórych przypadkach jedyną słuszną opcją jest całkowite zerwanie kontaktu z rodzicami. Dzieje się tak szczególnie w sytuacjach, w których wypracowanie emocjonalnych granic nie zadziałało albo w relacji pojawia się psychiczna lub fizyczna przemoc.
Niestety, zerwanie kontaktu nie będzie proste i może wiązać się z uczuciem silnego smutku oraz zaburzonym poczuciem bezpieczeństwa. Pamiętaj, że nawet w momentach największego załamania, nie jesteś sam. Problem toksycznej relacji z rodziną dotyczy ogromnej ilości osób, opisy podobnych sytuacji możesz znaleźć na specjalistycznych forach o tym temacie. Jeśli masz taką możliwość, poinformuj swojego przyjaciela lub partnera o tym, że możesz przechodzić teraz przez trudny okres i będziesz potrzebować wsparcia. Nie bój się wizyty u psychoterapeuty, który pomoże ci zrozumieć wszystkie kłębiące się w tobie emocje.
Pamiętaj, że odcięcie się od rodziców nie zawsze musi stanowić całkowite zerwanie z nimi kontaktu. Najczęściej pomaga wypracowanie w sobie świadomości, że ich zachowania nie muszą wywierać na tobie kompletnie żadnego wpływu. Spróbuj zdystansować się emocjonalnie do słów słyszanych od swoich bliskich, zawsze je racjonalizuj i dokładnie przemyśl, zanim weźmiesz je sobie do serca. Nie zapominaj, że negatywne emocje, które twoi rodzice kierują w twoją stronę, wynikają z ich problemów, a nie twoich. Naucz się stawiać granice w kwestii ilości odwiedzin i telefonów. Spróbuj być asertywnym, jeśli nie masz ochoty na rozmowę, lub idzie ona w kierunku, który ci się nie podoba. Odcinanie pępowiny to żmudny i długotrwały proces, jednak jest on niezbędny, jeśli chcesz dążyć do utrzymywania w swoim życiu tylko zdrowych relacji.
Sposoby, by odciąć się do toksycznych rodziców:
- Wyznacz granice – określ, jakie zachowania i interakcje są dla ciebie akceptowalne, a jakie nie. Postaw granice i konsekwentnie je egzekwuj. Nie pozwól na ich naruszanie.
- Przyjmij zdrowy dystans – naucz się odcinać emocjonalnie od toksycznych zachowań rodziców.
- Poszukaj wsparcia u osób spoza rodziny – mogą pomóc ci przyjaciele, partner życiowy, terapeuta czy bezpłate grupy wsparcia.
- Rozwijaj swoją niezależność – zarówno emocjonalną, jak i finansową.
- Przepracuj trudne emocje – najlepiej skorzystaj z profesjonalnej terapii.
- Ogranicz kontakt – jeśli potrzebujesz, ustal jasne zasady dotyczące częstotliwości kontaktu.
- Pamiętaj o sobie – twoje zdrowie i dobrostan są najważniejsze.
Czy odcięcie się od rodziców sprawi im zawód?
To, w jaki sposób twoi rodzice zareagują na stawianie granic, zależy przede wszystkim od ich charakteru, jednak zazwyczaj pogodzenie się z taką koleją rzeczy nie przychodzi im zbyt łatwo. W początkowym okresie toksyczne zachowania mogą zdarzać się jeszcze częściej: rodzice będą próbowali wymusić na tobie utrzymanie kontaktu na ich warunkach, metodami, które są im znane, i które wcześniej stosowali. Często jednak zdarza się, że odcięcie pępowiny przez dziecko zachęca ich do głębszego dialogu wewnętrznego i dostrzeżenia swoich błędów, co daje im pole do pracy nad swoim charakterem.
Pamiętaj, że nawet jeśli próba „rozwodu” z rodzicami będzie dla nich bardzo bolesna i sprawi im zawód, nie powinno to wzbudzać w tobie wątpliwości względem planu. Jeśli postanowisz tkwić w toksycznej i frustrującej relacji z innymi osobami, o wiele trudniej będzie ci znaleźć przestrzeń do pracy nad sobą i wytworzenia równowagi emocjonalnej. Reakcja twoich rodziców jest tylko i wyłącznie ich sprawą, w żadnym wypadku nie powinieneś się za nią obwiniać.