Cała prawda o Hashimoto. Co to za choroba, jakie daje objawy i jak sobie z nimi poradzić?

W tym artykule:

1. Czym jest Hashimoto?
2. Hashimoto: przyczyny choroby
3. Objawy Hashimoto
4. Styl życia a rozwój Hashimoto
5. Dieta w Hashimoto - co jeść, czego unikać?

Czym jest Hashimoto?

Hashimoto, inaczej autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, to choroba z grupy chorób autoagresywnych, w których organizm źle rozpoznaje swoje tkanki, w związku z czym zaczyna je atakować. W przypadku Hashimoto organizm atakuje tarczycę: u jednych proces niszczenia gruczołu przebiega trochę wolniej, a u innych szybciej. Jest to jednak choroba przewlekła, nieleczona prowadzi do ograniczenia produkcji hormonów tarczycy oraz rozwinięcia się niedoczynności tarczycy (dopóki nie ma niedoczynności, mówimy o chorobie autoimmunologicznej tarczycy).

Jak rozpoznać Hashimoto? Diagnoza choroby polega przede wszystkim na oznaczeniu poziomu TSH i wolnych hormonów tarczycowych (fT3, fT4). W razie podejrzenia autoimmunologicznej choroby tarczycy oznacza się też przeciwciała (anty-TPO, anty-Tg, czasem też przeciwciała przeciw receptorom TSH - hTRAb). Jeżeli nieprawidłowemu stężeniu TSH i wolnych hormonów tarczycowych towarzyszy podwyższone stężenie przeciwciał przeciwtarczycowych, to mamy potwierdzenie zaburzeń funkcji tarczycy w przebiegu autoimmunologicznego zapalenia tego gruczołu. Do pełnej diagnozy niezbędne jest również badanie USG tarczycy.

Chce ci się ciągle płakać przed okresem i w jego trakcie? Wiemy dlaczego!

I nie jest to płacz ze śmiechu. Przed i podczas miesiączkowania doświadczamy całej gamy emocji. A przynajmniej sporo z nas. Raz jesteśmy smutne, by sekundę później wybuchnąć z wściekłości. Często kończymy zalane łzami. Dlaczego tak się dzieje?

Hashimoto: przyczyny choroby

Skłonność do Hashimoto zapisana jest w genach. Znacznie częściej występuje u kobiet. W trakcie naszego życia musi jednak pojawić się jeden lub kilka czynników, które tę chorobę ujawnią (często mówi się o stresie jako jednym z najważniejszych czynników). Mechanizmy, które do tego prowadzą, wciąż nie są do końca poznane.

Generalnie główną rolę w patogenezie Hashimoto przypisuje się aktywności cytotoksycznych limfocytów T, odpowiedzialnych za niszczenie komórek tarczycy. W związku z niszczeniem komórek tarczycowych we krwi pojawiają się przeciwciała przeciwko tyreoperoksydazie (anty-TPO) i przeciwko tyreoglobulinie (anty-Tg). Przebieg choroby jest przewlekły, wolno postępujący i zwykle dochodzi do trwałej niedoczynności tarczycy. Rzadko spotyka się zaostrzenia z nagłym powiększeniem i tkliwością tarczycy oraz ogólnymi objawami zapalenia (mogą wówczas wystąpić objawy kliniczne nadczynności tarczycy spowodowane nadmiernym uwalnianiem hormonów tarczycy z uszkodzonego gruczołu - zazwyczaj ustępują one samoistnie i rozwija się niedoczynność tarczycy).

Wyjaśniając przyczyny Hashimoto, trzeba podkreślić, że oprócz skłonności genetycznej, wpływ mają również czynniki środowiskowe oraz narażenie na infekcje. Przykładem może być czynnik toksyczny, który uszkodził tarczycę, np. zbyt duża ilość jodu. Istnieje wiele hipotez, ale żadna z nich nie jest stuprocentowo potwierdzona. Wiadomo jednak, że te czynniki muszą się na siebie nałożyć i przez ich wzajemne oddziaływanie dochodzi do stopniowego rozwinięcia się niedoczynności tarczycy.

Zespół policystycznych jajników (PCOS) – co to takiego i jak go leczyć?

Objawy Hashimoto

Hashimoto - na co warto zwrócić uwagę - to choroba narządowo–swoista, uszkadza ona tylko jeden organ (tarczycę). Przeciwciała nie powodują szkód innego typu jak np.:

• obfite wypadanie włosów z całego ciała,
• zachodzenie zmian w skórze, paznokciach lub innych tkankach i narządach,
• spowolnienie metabolizmu.

Te zaburzenia pojawiają się w reakcji na nieprawidłowy poziom hormonów tarczycy. Hashimoto mogą także towarzyszyć inne choroby autoimmunologiczne, co zdarza się relatywnie często, dlatego wielu pacjentów łączy ze sobą niepokojące objawy z niedoczynnością tarczycy. Dodatkowe objawy, jak np. łysienie plackowate, nie są bezpośrednio spowodowane przez Hashimoto. Wypadanie pojedynczych włosów może być oczywiście objawem choroby Hashimoto, ale nieleczonej, z niewyrównaną niedoczynnością tarczycy. W momencie, gdy pacjent zacznie zażywać odpowiednio dobrane leki, symptomy powinny ustąpić.

Typowe objawy, które pojawiają przy Hashimoto, to:

• brak koncentracji,
• ospałość,
• zaburzenia pracy mięśni, w tym mięśnia sercowego,
• kołatanie serca,
• objawy z przewodu pokarmowego, jak zaparcia czy problemy z wypróżnianiem,
• uporczywy kaszel czy chrypa.

Do dodatkowych objawów towarzyszących niedoczynności tarczycy może należeć również zmiana profilu lipidowego, pogorszenie regulacji stężenia glukozy we krwi czy zaburzenia poziomu elektrolitów. Tak naprawdę wszystkie elementy organizmu przestają działać w sposób właściwy, zaburza się cała homeostaza ustroju.

Co robią z nami hormony? Będziesz naprawę zdziwiona!

Są uniwersalną wymówką na każdą okazję. Wiadomo, wszystko to „wina hormonów”. To szare eminencje organizmu, które pociągają za wszystkie sznurki. Są tak ważne, że naukowcy myślą już o zaszczepieniu sztucznej inteligencji cyfrowych hormonów, aby była jeszcze bardziej do nas podobna.

Styl życia a rozwój Hashimoto

Nie ma recepty na zdrowy styl życia, dzięki któremu uda się uniknąć powstania choroby Hashimoto. Zazwyczaj wygląda to tak, że skłonność do tej choroby jest już w człowieku od urodzenia i w pewnym momencie może się ona ujawnić (np. pod wpływem stresu). Jeżeli dana osoba ma już zdiagnozowaną chorobę autoimmunologiczną tarczycy, to wtedy jakiekolwiek działanie łagodzące będzie bezskuteczne. Nie da się tego procesu odwrócić. Oczywiście zdarzają się remisje w Hashimoto, ale nieczęsto i zazwyczaj nie jest to trwały proces. Niszczenia gruczołu może się zatrzymać lub znacząco spowolnić na np. 5 lat, ale zwykle znowu się wznawia. Niestety jeżeli proces regeneracji tarczycy jest wolniejszy niż proces niszczenia, to automatycznie tej tarczycy funkcjonalnej zaczyna ubywać z organizmu.

W momencie, gdy pacjent chciałby uniknąć rozwinięcia się u niego choroby Hashimoto, musiałby zidentyfikować pewne czynniki towarzyszące jej rozwojowi i musiałby ich bezwzględnie unikać. Niestety nie wszystkie czynniki warunkujące powstawanie choroby są znane. Rekomendowanie pacjentowi konkretnego trybu życia mającego go uchronić przed choroba Hashimoto, jest z naukowego punktu widzenia błędem. Nie ma jednego, konkretnego a przede wszystkim potwierdzonego sposobu na uniknięcie tej choroby.

Dieta hipotoksyczna i tarczyca – czego jeszcze nie wiesz o chorobie Hashimoto?

Choroby tarczycy dotykają już nawet nastolatki. Najczęstszym rozpoznaniem jest słynne Hashimoto (autoimmunologiczne zapalenie), które może mieć dwa oblicza – niedoczynność lub nadczynność tarczycy. Jak je leczyć, i przede wszystkim - co jeść?!

Dieta w Hashimoto - co jeść, czego unikać?

Jak powinien wyglądać jadłospis przy Hashimoto? Co jeść, a czego nie jeść? To pytania, które bardzo często pojawiają się u chorej osoby.

Największy problem pojawia się w przypadku glutenu. Wiele osób przekonanych jest, że to właśnie jego eliminacja z codziennej diety przyniesie znaczną poprawę. Nie ma jednoznacznego stwierdzenia, że gluten rozwija lub pogarsza przebieg choroby. Warto jednak pokreślić, że Hashimoto i celiakia często występują równocześnie. Są one kodowane na podobnej grupie genów, oznacza to, że osoba borykająca się z niedoczynnością tarczycy ma statystycznie większą szansę zachorować również na chorobę trzewną – celiakię. To bardzo ważne, aby uświadomić wszystkich chorujących na Hashimoto, że ograniczenie glutenu w diecie nie działa zapobiegawczo i absolutnie nie leczy tej choroby. Dieta bezglutenowa jest dość drastyczna i bardzo skomplikowana dla osoby, która musi ją stosować rzetelnie. Bezkrytyczne proponowanie osobie chorującej na Hashimoto przejście na dietę bezglutenową jest sporym nadużyciem, nie przynosi ono żadnej korzyści, a może tylko spowodować pogorszenie stanu zdrowia oraz niekorzystne skutki, jak np. niedożywienie.

Oczywiście nie brakuje osób, które wyeliminowały gluten ze swojej diety i poczuły się znacznie lepiej, ale najczęściej były to osoby zmagające się także z celiakią (niekoniecznie wcześniej dobrze zidentyfikowaną). Wszelkie czynniki należy dokładnie zbadać i zweryfikować przed podjęciem jakichkolwiek działań związanych z zaostrzeniem diety.

Informacja o ekspercie:

Dr n. med. Grzegorz Sokołowski - endokrynolog, diabetolog i internista z krakowskiej Intima Clinic (www.intimaclinic.pl), zajmującej się szeroko pojętym zdrowiem intymnym kobiet. Absolwent Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum UJ w Krakowie. Wykładowca uniwersytecki w Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Specjalista chorób narządów wydzielania wewnętrznego, w tym schorzenia tarczycy, przysadki oraz nadnerczy. Jest ekspertem w pełni zaangażowanym w diagnozę i leczenie swoich pacjentek, które traktuje z życzliwością i profesjonalizmem.